Postgroei en geopolitiek : mondiale uitdagingen voor een Europese Unie voorbij de groei
Afbeelding
Samenstelling en redactie: Richard Wouters ; Green European Foundation
Essay en interviews over het spanningsveld tussen ontgroei en geopolitiek, waarbij ook aandacht voor mogelijke oplossingen.
- Ontzie de planeet en verdedig de democratie : essay door Richard Wouters - Kan de Europese Unie afscheid nemen van economische groei in een wereld die geteisterd wordt door gewelddadige conflicten? Alleen als zij de krachten bundelt en fors investeert in defensie, technologie en internationale partnerschappen.
- Geopolitiek zonder groei : interview met Gaya Herrington door Richard Wouters
De degrowth-beweging wint snel aan populariteit in Europa. Zij bepleit het afzweren van economische groei. Maar kunnen we zonder groei nog voor onze waarden en belangen opkomen op het wereldtoneel? Jazeker, zegt duurzaamheidsexpert Gaya Herrington. Een Europese Unie die niet op groei maar op welzijn mikt, staat sterker op het moment dat de ecologie wraak neemt op de economie. Maar zij moet wel investeren in defensie en diplomatie.
- Wat heb je aan de perfecte samenleving als je die niet kunt verdedigen? : interview met Sven Biscop door Richard Wouters
Valt voortgaande economische groei wel te verenigen met een leefbare planeet? De twijfel daarover neemt toe. De beweging die pleit voor ‘ontgroeien’ wint aan populariteit in Europa. Maar wordt een Europese Unie die als eerste afziet van economische groei geen speelbal van andere grootmachten? Pas op dat je de machtsbasis van de EU niet ondergraaft, waarschuwt de Belgische geopolitieke denker Sven Biscop.
- Voorbij het extractivisme: interview met Peter Newell door Jonathan Essex
Als het verwerven van steeds meer grondstoffen om de groeiende productie en consumptie te voeden niet langer een kerndoel van het overheidsbeleid is, wordt het geweld dat nodig is om toegang te krijgen en te houden tot die grondstoffen ook overbodig. Peter Newell, expert op het gebied van internationale betrekkingen, laat zien hoe een degrowth-strategie de geopolitiek zou beïnvloeden door de bronnen van geopolitieke concurrentie en geweld aan te pakken.
- Het handelsakkoord tussen de EU en Chili vanuit ontgroei-perspectief : interview met Gabriela Cabaña Alvear door Jonathan Essex
De recente handelsovereenkomst tussen de Europese Unie en Chili werd door de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, omschreven als een geopolitieke mijlpaal die de economische veiligheid van beide partijen versterkt. Een belangrijk onderdeel van de overeenkomst is de import van groene waterstof en lithium voor de energietransitie van Europa. De Chileense interdisciplinaire wetenschapper Gabriela Cabaña Alvear legt uit hoe deze overeenkomst, en de geopolitiek die eraan ten grondslag ligt, kan worden bekeken vanuit een Chileens en degrowth-perspectief.
- Oorlog is degrowth by disaster, dat wil je voorkomen : interview met Trineke Palm & Hans Stegeman door Richard Wouters
De mondiale klimaatcrisis en de nationale stikstofcrisis confronteren ons met de grenzen aan de groei. Maar kunnen we economische groei wel loslaten in een wereld vol conflicten, waar het bruto binnenlands product (bbp) geldt als een bron van macht? Een gesprek tussen Trineke Palm, veiligheidsexpert en directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie, en Hans Stegeman, hoofdeconoom van de Triodos Bank en publicist. -
Geopolitieke routes voor een Europa voorbij de groei : aanbevelingen
Door haar koers te verleggen van het nastreven van economische groei naar het verkleinen van haar ecologische voetafdruk, op een rechtvaardige manier, kan de Europese Unie haar geloofwaardigheid vergroten in de wereldwijde strijd tegen de klimaat- en biodiversiteitscrisis. Bovendien zou het afzweren van neokoloniaal extractivisme en het vrijspelen van natuurlijke hulpbronnen voor de armen in de wereld het pad kunnen effenen naar meer gelijkwaardige partnerschappen tussen de EU en het mondiale Zuiden.